| Zilveren Kruis Achmea maakte vorig jaar flinke winst met hun zorgverzekeringen. Ondertussen zijn de zorgpremies gestegen en moet het allemaal goedkoper, efficiënter en winstgevender in plaats van beter en menselijker. Zilveren Kruis Achmea is ook verantwoordelijk voor het besluit om de acute verloskunde en de spoedeisende hulp te sluiten in het Gelre ziekenhuis in Zutphen. Het Nationaal Zorgfonds steunde daarom vandaag de actievoerders bij het hoofdkantoor van Zilveren Kruis Achmea in Leiden. Zij willen dat de afbraak van de ziekenhuizen wordt teruggedraaid en dat er een Nationaal Zorgfonds komt. Uit de antwoorden van de woordvoerder van de verzekeraar tijdens de actie werd al duidelijk: Zilveren Kruis Achmea gaat de afbraak niet stoppen. Een Nationaal Zorgfonds zien ze ook niet zitten. Een aantal mensen vertelde indrukwekkende verhalen over hoe dit zorgstelsel hen direct raakt. Een vader wiens dochter elk moment kon bevallen, terwijl de verloskunde afdeling van het ziekenhuis net was gesloten. Mensen die zich zorgen maken over het verdwijnen van de spoedeisende hulp dichtbij. Het is tijd dat er een Nationaal Zorgfonds komt, zodat deze afbraak stopt. Op 22 juni is er een debat in de Tweede Kamer over de ziekenhuizen. De actievoerders roepen samen met de SP op om daar naartoe te komen. Als je daar ook bij wilt zijn dan kun je je via deze link inschrijven. Dat is belangrijk, want samen laten we zien dat een Nationaal Zorgfonds harder nodig is dan ooit. Met vriendelijke groet, Nationaal ZorgFonds |
Rechtbank verplicht zorgverzekeraar reële tarieven te betalen
De Rechtbank Den Haag heeft eind maart 2023 geoordeeld dat een zorgverzekeraar ‘reële tarieven’ moet bieden aan een zorgaanbieder. De rechter verplicht de zorgverzekeraar een hoger indexatiepercentage te hanteren dan wat is aangeboden.
“Indien Zilveren Kruis geen reëel tarief zou bieden voor de zorg die zij contracteert, handelt zij naar het oordeel van de voorzieningenrechter rechtstreeks in strijd met de gerechtvaardigde belangen van de zorgaanbieder en haar cliënten, die tevens hun verzekerden zijn. Zonder reëel tarief stelt zij de zorgaanbieder – hun langdurige contractspartner, die afhankelijk van hen is, net als Zilveren kruis afhankelijk is van haar – niet in staat om de gevraagde diensten te leveren met de vereiste kwaliteit en om te voldoen aan de afspraken die zijn gemaakt in het Integraal Zorg Akkoord (IZA).”
Ook kraakt de rechter de toegepaste indexering over 2023. Zilveren kruis heeft wel een indexering voor 2023 aangeboden, maar niet een inhaalcorrectie voor 2022 in de tarieven verwerkt. Dat vindt de rechter onjuist. Er is sprake van een uitzonderlijke situatie van forse prijsstijgingen. Bovendien staat in het Integraal Zorgakkoord (IZA, zie p. 103-104) de afspraak dat zorgverzekeraars de OVA (indexatie van loonkosten) volledig, zonder korting, zullen door vertalen in de prijzen en contracten. De rechter verplicht Zilveren Kruis daarom de overeenkomst voor 2023 aan te passen.
De tarieven die de afgelopen jaren werden geboden waren nauwelijks onderbouwd; voor veel zorgaanbieders waren de tarieven net genoeg om van te overleven, maar onvoldoende om te kunnen investeren of innoveren. Dat staat haaks op de zorgplicht van die zorgverzekeraars: de juridische verplichting om de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg te waarborgen.
BRON: AKD
Recordaantal niet-afgesloten zorgcontracten: ‘Risico dat verzekerden deel zelf moeten betalen’
Door gesteggel over geld tussen zorgverleners en zorgverzekeraars dreigen patiënten van revalidatiecentra en zelfstandige behandelcentra zelf de rekening voor hun behandeling te krijgen. Patiënten lopen het risico dat ze niet alles vergoed krijgen.
Voor 13 december moeten de zorgverzekeraars hun contracten voor 2023 getekend hebben met de ziekenhuizen. Op 25 december heeft het Slingeland Ziekenhuis nog geen contract met Menzis.
Wat houd dat in:
Als je je wilt verzekeren bij Menzis
– moet je een flinke eigen bijdrage betalen
– wordt je gedwongen naar een ander ziekenhuis uit te wijken
Met de volgende verzekeraars heeft het Slingeland Ziekenhuis contracten afgesloten voor 2023:
- ASR
- Caresq (Eucare)
- CZ
- DSW
- ENO
- ONVZ
- VGZ (niet met ZEKUR)
- Zilveren Kruis (Achmea)
- Zorg en zekerheid
Het Slingeland Ziekenhuis is enkel nog met Menzis in onderhandeling voor 2023. Onder Menzis vallen ook de labels Anderzorg, VinkVink en HEMA.
DSW weer de beste zorgverzekeraar
Voor het zevende achtereenvolgende jaar is DSW door de consumenten uitgeroepen top beste zorgverzekeraar van Nederland.
Dat weten zorgverleners al jaren. DSW staat voor goede zorg, vraagt een minimale administratieve belasting, is goed bereikbaar, is goedkoop, geeft u de keuze om ook naar ongecontracteerde zorgverleners te gaan en laat de zorgverlener bepalen welke behandeling het beste is.
Onbegrijpelijk dat DSW niet de grootste zorgverzekeraar van Nederland is.
DSW wordt vooral geroemd om de zeer kundige en toegankelijke klantenservice. Ook zijn klanten erg te spreken over de goede voorwaarden en uitgebreide aanvullende dekkingen waaruit men kan kiezen.
Ook bij Stad Holland zijn klanten uitermate tevreden over de klantenservice. Met name de volledig vrije keuze uit ziekenhuizen en andere zorgverleners is een aspect dat zeer wordt gewaardeerd.
Ditzo wordt gewaardeerd voor haar uitstekende prijs-kwaliteitverhouding, snelle uitbetaling van declaraties, vlotte communicatie en vrije keuze uit ziekenhuizen.
Wachtlijsten, personeeltekort, opnamestops: het gevreesde ‘zorginfarct’ is er al
Zorg wordt schaars. De zorgverleners kunnen het werk niet meer aan door de overdosis administratieve verplichtingen en de massale uitval en vertrek uit de zorg. Ondanks alle signalen tot protesten aan toe, doen de Overheid, de NZa en de zorgverzekeraars niets.
Wat is er aan de hand?
De wachtlijsten lopen alleen maar op. Zorgmedewerkers verlaten massaal de zorg. Niemand wil meer in de zorg werken. Oorzaak: teveel regeltjes waaraan je je als zorgverlener moet houden, administratieve handelingen opgelegd door managers van zorgverzekeraars die hiermee hun bestaansrecht claimen, het volgen van richtlijnen omdat je anders in (juridische) problemen komt en het totale wantrouwen vanuit zorgverzekeraars.
Is dit nieuw ?
Absoluut niet. Al tientallen jaren waarschuwen mensen uit de zorg dat het ingezette beleid niet klopt en dat de zorg gaat vastlopen. Al direct toen in 2006 marktwerking in de zorg werd geïntroduceerd, wist iedereen dat het mis zou gaan. Elke sector die geprivatiseerd werd, is nog altijd slechter en duurder geworden. Alleen de Overheid had natuurlijk weer vertrouwen in hun eigen ideetje. Honderdduizenden zorgverleners zijn sindsdien de klos.
Klagen helpt niet, want de waakhond voor eerlijke marktwerking in de zorg, de NZa, loopt stevig aan de riem van de Overheid. Zorgverzekeraars voeren het beleid van diezelfde Overheid uit en zoeken ook nog eens de grenzen op, waarmee zorgverleners tot het uiterste kunnen worden uitgeknepen.
In 2021 waarschuwde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid dat ‘schaarste in de zorg’ op komst was. De Overheid zou burgers snel moeten voorbereiden steeds meer zelf en in eigen kring (mantelzorg, familie en vrienden) te gaan oplossen. De politiek zweeg.
In oktober 2022 deden NZa en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd herhaalden dit en een maand later gaf een grote verzekeraar toe dat ze de wachtlijsten niet meer weg konden werken. Maar nog steeds geen reactie.
Hoe heeft het zover kunnen komen ?
Je hoort wel vaker dat de bevolking groeit en vergrijst, maar is dat een oorzaak of een gevolg? Als de zorg verplicht wordt iedereen koste wat het kost in leven te houden, is dat èn duur èn er worden steeds meer mensen steeds ouder èn neemt de vraag naar zorg toe. De oorzaak lijkt dus eerder beleid te zijn.
Patienten gaan zich ook steeds meer als consument gedragen en vragen méér: nòg een gesprek, nòg een check-up, nòg een second opinion. En als de zorgverlener meer te bieden heeft wìl de patiënt dat ook hebben. Ook dit is een gevolg van het beleid, waarbij de patiënt de regie moest krijgen.
Artsen hebben de gezondheid van mensen volledig in handen van de farmaceutische industrie gelegd, door mensen structureel dom en passief te houden hebben. Hierdoor heeft de farmaceutische industrie de absolute macht gekregen en kan de prijs naar believen naar tophoogte jagen. Dit is te koppelen aan de marktwerking en dus weer een gevolg van het beleid.
Het huidige zorgsysteem is ziek. Aan de kant van de patiënt is het een solidair systeem; iedereen heeft overal recht op. Zorgverzekeraars moeten voortdurend op de kosten letten. Aan de kant van de zorgverleners is het echter een marktsysteem; iedereen probeert een zo groot mogelijk deel van de pot geld te pakken te krijgen. Het gevolg is dat zorgverzekeraars wantrouwend zijn en allerlei drogredenen aanvoeren om niet te hoeven betalen. Zo moeten zorgverleners zowat elke handeling opschrijven, want stel je voor dat ze iets overbodigs of te duurs zouden declareren. Die administratie koste veel tijd, levert veel frustratie op en kost ook weer véél geld. Geld en tijd die weer niet besteed kunnen worden aan zorg.
Met richtlijnen en protocollen worden risico’s volledig dichtgetimmerd, maar kosten veel tijd en dragen bij aan hoge kosten.
Fysiotherapeuten hebben ook al tientallen jaren te maken met perverse prikkels: fysiotherapie helpt mensen zelf gezonder te leven en te werken aan hun herstel en is relatief goedkoop, maar dat kost tijd en inspanning. De patiënt kiest er dus vaak voor geopereerd te worden want dat is snel, kost hem geen moeite en wordt ook nog eens volledig vergoed, maar is verschrikkelijk duur voor de zorg. Ook dit is door de Overheid bepaald beleid.
Trekt er dan niemand aan de bel ?
Er zijn legio onderzoeken en artikelen waarin wordt aangetoond dat het beter en goedkoper kan. Eind september 2022 nog legde oncoloog/epidemioloog Gabe Sonke in zijn oratie uit dat alle kankermedicijnen van de afgelopen decennia vooral de farmaceutische bedrijven winst hadden opgeleverd en veel mínder de kankerpatiënt. „De afgelopen tien jaar is de vijfjaarsoverleving voor kankerpatiënten met 8 procent gestegen. Maar de kosten aan dure geneesmiddelen zijn in dezelfde periode vertienvoudigd naar bijna 3 miljard euro per jaar”.De Overheid, de NZa en de zorgverzekeraars lijken nog steeds vooral het huidige systeem in stand te willen houden. Wie wordt hier beter van ?
En hoe gaat het nu verder ?
Er wordt nu ingezet op “passende” zorg. Een behandeling wordt dan alleen voorgeschreven (of ondergaan) als die echt iets toevoegt. Maar dit is natuurlijk niet te rijmen met de marktwerking in de zorg. Preventief advies levert immers niets op, een behandeltraject wel. En het dom en afhankelijk houden van patiënten heeft zeker een langdurig na-ijl effect; mensen met klachten door omgevingsfactoren (stress, leefstijl) gaan gewoon vaker naar de zorgverlener en worden uiteindelijk doorgestuurd naar het ziekenhuis.
De Overheid richt zijn pijlen op zorgverleners, maar zwijgt over haar eigen rol. De hele omgeving wordt door deze Overheid ingericht, van groenvoorzieningen, bovenop elkaar moeten wonen, geluid- en lichtoverlast, 24 uurs maatschappij (omdat er zo nodig geld verdiend moet worden) tot alle aanbiedingen in de supermarkt (het slechtste spul is goedkoper, gezonde groente en fruit krijgt een hogere BTW). Het is geen probleem van de zorg. De problemen in de zorg zijn een symptoom van een slecht overheidsbeleid, uitgevoerd door mensen die verschrikkelijk veel verdienen aan de zorg maar geen zorg leveren.
BRON: NRC
Fysiotherapeut gooit handdoek in de ring
Steeds meer fysiotherapeuten stoppen steeds eerder met het vak. Jongere fysiotherapeuten al na 3 jaar ! Oorzaak: de vergoeding van de zorgverzekeraars is al tientallen jaren niet kostendekkend, niet eens aan de inflatie aangepast, terwijl diezelfde zorgverzekeraars steeds meer eisen stellen die naast steeds meer tijd ook steeds meer geld kosten. Zo komt de behandeling van patiënten in gevaar en daar passen zorgverleners voor.
In 2019 wordt een onafhankelijk onderzoek naar de kostprijs voor fysiotherapie uitgevoerd. Daaruit kwam een tarief van ca 40 euro uit. Dat zou in 2022 43 euro zijn, maar de torenhoge inflatie rechtvaardigt al 46 euro. De verzekeraars betalen tussen 30 en een kleine 35 euro en weigeren ook maar iets te doen aan inflatiecorrectie. En dat terwijl alle kosten explosief stijgen. Hele sectoren passen de lonen aan, ook de medewerkers van de zorgverzekeraars krijgen netjes hun loonsverhoging, maar dat is bij fysiotherapeuten niet eens mogelijk zonder de werkgever failliet te laten gaan. Het water staat veel fysiotherapeuten aan de lippen, veel fysiotherapeuten nemen een baan zonder deze onderdrukking en voor een goed inkomen, honderden praktijken zijn al gesloten.
In de zorg is de marktwerking ingevoerd. Dat houdt in onderhandelen en prijsafspraken maken. Maar onderhandelen doen zorgverzekeraars niet en zij bepalen de tarieven eenzijdig. Het is gewoon slikken. Of stikken, want teken je niet, dan wordt het tarief ook nog eens gehalveerd. Bezwaar aantekenen heeft eveneens geen zin, want dat wordt meestal niet eens gelezen, anders afgedaan met algemene antwoorden (zorgverzekeraars) of afgedaan als niet ontvankelijk , “want daar gaan wij niet over” (de waakhond voor de eerlijke marktwerking NZa).
Is er een oplossing ? Jazeker. Fysiotherapie moet in de basisverzekering. Fysiotherapie is een effectieve en relatief goedkope behandeling tegenover de duurdere specialistische zorg, maar de laatste wordt altijd vergoed uit de basisverzekering. Iemand die geen aanvullende verzekering koopt kan dus gewoon en volledig betaald naar de specialist. Dat is niet per definitie beter, maar wel goedkoper voor de verzekerde. Maar duurder voor de zorg. Fysiotherapie valt voornamelijk in de aanvullende verzekering. Daar bestaan geen wetten voor en dus kunnen zorgverzekeraars doen wat ze willen. Ze gebruiken die machtspositie dus volledig. De winst die de zorgverzekering maakt met fysiotherapie komt ten goede aan de basisverzekering en daar heeft de fysiotherapie dus niets aan. De zorgverzekeraars hebben dus lagere kosten in de basisverzekering èn knijpen de fysiotherapeuten ook nog eens verder uit. Een win-win situatie voor de zorgverzekeraar.
Veel collega’s verlaten gedesillusioneerd het vak. Zorg is mensenwerk, maar wordt vermorzeld door managers die geen zorg leveren maar er alleen maar aan verdienen.
lees ook dit artikel uit de Volkskrant.
Amsterdamse fysio’s botsen met verzekeraars: ‘Schandalige aanbieding’
Het Fysiotherapie Collectief Amsterdam (FCA) – waar ruim driehonderd fysiotherapeuten in de stad bij zijn aangesloten – heeft een brandbrief gestuurd over de nieuwe tarieven die zorgverzekeraars hun hebben aangeboden. Die zijn, vinden de briefschrijvers, te laag.
Fysiotherapeuten in Amsterdam zijn ontevreden met nieuwe tarieven van zorgverzekeraars.
Dat bevestigt FCA-bestuurslid Wouter Post, tevens eigenaar van Sportmedisch Centrum Fysiomed uit Zuid. De brief, die in handen is van Het Parool, is verstuurd naar zorgverzekeraars, stakeholders, de gemeente Amsterdam en zorgminister Ernst Kuipers.
Volgens FCA is het vijf voor twaalf. Zorgverzekeraars maken het, stellen de briefschrijvers, met de aangeboden contracten van tussen de 30 en 33 euro ‘onmogelijk om zorg op kwalitatief hoogwaardig niveau aan te bieden’. Uit een onafhankelijk kostprijsonderzoek van Gupta uit 2019 en 2020 zou volgens FCA al blijken dat een behandeling 43 euro zou moeten kosten. Volgens de ontevreden fysiotherapeuten ‘negeren’ zorgverzekeraars de uitkomsten van dit onderzoek.
Als veel fysiotherapeuten in de stad niet akkoord gaan met de nieuw aanbiedingen, houdt dat in dat zorgverzekeraars onvoldoende fysiotherapie kunnen inkopen in de stad. Zorgverzekeraars zijn verplicht om ervoor te zorgen dat er in iedere regio voldoende zorg wordt aangeboden. Bij het uitblijven van een akkoord met een of meerdere zorgverzekeraars zou het straks zo kunnen zijn dat Amsterdammers van de fysio een factuur meekrijgen met door de fysio’s gehanteerde tarieven. Die factuur zouden ze vervolgens moeten indienen bij hun zorgverzekeraar, die dan verplicht is te betalen.
Niet geanticipeerd op inflatie
Daar moet wel een kanttekening bij worden geplaatst: dit zou alleen gelden als bijna alle fysiotherapeuten in de stad meedoen. “Maar iedereen is zo pissig over de schandalige aanbiedingen die gedaan worden, dat er genoeg steun lijkt,” aldus Post.
“Er wordt in de huidige aanbiedingen nauwelijks op de inflatie geanticipeerd,” zegt hij. “Wij kunnen de inflatie niet doorberekenen, want de verzekeraar bepaalt het tarief.” In de brandbrief schrijft FCA dat ‘het tarief al tien jaar nagenoeg stilstaat’ en dat steeds meer jonge fysio’s de sector ‘gefrustreerd’ zullen verlaten. Veel praktijken zouden al in nood verkeren. ‘Er moet een onverantwoord hoge productie worden gedraaid om salarissen te kunnen betalen en het hoofd boven water te houden.’
Ook de dure huisvestingskosten in de stad zijn voor Post ‘een extra reden om aan de bel te trekken’, zegt hij. “Die zijn bij ons een stuk hoger dan in andere delen van het land.”
bron: Parool
DSW – de eerlijke verzekeraar
Net zoals verzekeraars differentiëren ook wij in onze partners. Vandaag plaatsen wij DSW in de etalage.
Een verzekeraar die wij absoluut aanraden! Eerlijk voor patiënt en zorgverlener, maar vooral heel eerlijk in het zorgproces.
DSW dwingt de zorgverlener niet tot overbodige administratie waardoor deze meer tijd voor de patiënt heeft! Dat is winst voor iedereen!
Dus in 2023 hebben wij een contract met DSW!
Zorgakkoord kent alleen verliezers
Het ministerie van VWS stel in een conceptversie van het Integraal Zorgakkoord voor om de vrije artsenkeuze in te perken. Een maatregel die vele Nederlanders zal raken en alleen tot doel heeft de zorg te bezuinigen, aldus directeur Aad de Groot.
In de conceptversie van het Integraal Zorgakkoord stelt het ministerie van VWS onder het mom ‘betere samenwerking en passende zorg’ rigoureuze maatregelen voor. Een daarvan is het inperken van de vrije artsenkeuze voor alle verzekerden die geen restitutiepolis hebben. Deze maatregel raakt daarmee 90% van de Nederlanders. Het Integraal Zorgakkoord lijkt hiermee enkel en alleen een akkoord te zijn dat tot doel heeft op de zorg te bezuinigen.
Passende zorg is nieuw toverwoord
“Passende zorg is nu het toverwoord om de zorgkosten te drukken”, zegt directeur Aad de Groot. “Zorgverzekeraars moeten met hun contractering sturen op deze passende zorg en voorkomen dat er betaald wordt voor ‘niet-aantoonbaar effectieve’ zorg. Sommige zorgverzekeraars claimen hun verzekerden alleen naar passende zorg te kunnen toeleiden als zij voor niet-gecontracteerde zorg geen of een zeer lage vergoeding mogen geven. Het kabinet lijkt bereid de zorgverzekeraars op dit punt tegemoet te komen door dit mogelijk te maken. Opmerkelijk, want zorgverzekeraars kunnen helemaal niet toeleiden naar passende zorg. Daarvoor hebben ze onvoldoende beeld van de kwaliteit van zorg, van de relatie tussen arts en patiënt en van welke behandeling zou werken in de specifieke situatie waarin een patiënt zich op dat moment bevindt.”
Voorstel is frappant
Door de inperking van de vrije artsenkeuze wordt het zorgverzekeraars mogelijk gemaakt nog minder vergoeding te geven voor niet-gecontracteerde zorg. Aad de Groot vindt het frappant dat deze inperking, zoals deze nu in het concept zorgakkoord is opgenomen, vooral betrekking lijkt te hebben op natura- en budgetpolissen: “Natura- en budgetpolissen kenmerken zich juist door een beperkte contractering van zorgverleners. Deze polissen zijn vooral in het leven geroepen door zorgverzekeraars om tegen een lage premie een basisverzekering aan te bieden, waarbij de budgetpolissen zich met name richten op berekenbaar winstgevende jonge gezonde verzekerden. Om deze reden is voor deze polissen de kwaliteit van zorg niet zozeer het uitgangspunt om tot contractering te komen, maar welke zorgverlener zich laat dwingen om tegen een zeer laag tarief nog zorg te leveren.” Met het sturen op ‘passende zorg’ wordt de keuzevrijheid binnen deze polissen nog verder ingeperkt. Het is duidelijk dat deze maatregel vooral in het leven is geroepen om kosten te besparen.
Alleen maar verliezers
Inmiddels hebben al 76% van de Nederlanders een natura- of budgetpolis. Met de huidige hoge inflatie is te verwachten dat dit aantal alleen maar zal toenemen. Veel mensen hebben door hun financiële situatie alleen nog maar de keuze voor een natura- of budgetpolis en worden hierdoor nog verder beperkt in welke zorg ze vergoed kunnen krijgen.
De DSW-directeur benadrukt dat ook zorgverleners veel zullen verliezen als zorgverzekeraars door deze wijziging de mogelijkheid krijgen om geen of een zeer lage vergoeding te geven: “Er valt dan voor de zorgverlener niets meer te onderhandelen. Het is dan echt tekenen bij het kruisje.” Het machtsevenwicht tussen verzekerde, zorgaanbieder en zorgverzekeraar raakt zo volledig uit balans. Deze maatregel zal geen stimulans zijn voor meer ‘passende zorg’ maar, zo zegt Aad de Groot, vooral een achteruitgang voor de positie van verzekerden en zorgverleners in ons zorgstelsel: “En de suggestie dat zorgverzekeraars dit kunnen compenseren door op kwaliteit te contracteren is een illusie. Passende Zorg is Verschraalde zorg.”
Uiteindelijk blijft er zo alleen keuzevrijheid over voor de mensen die het zich kunnen veroorloven. Iets wat de directeur enorm tegen de borst stuit. Want ziek of gezond, arm of rijk: iedereen moet in gelijke mate recht hebben op toegankelijke en betaalbare zorg. Dat is de essentie van ons zorgstelsel, aldus de Groot: “In veel publicaties wordt gesteld dat zorgverzekeraars voor inperking van de vrije artsenkeuze zijn. Het zal duidelijk zijn. DSW is altijd tegen de aanpassing van de vrije artsenkeuze geweest en zal dat tot in lengte van dagen blijven.”
bron: DSW
Zorgverzekeraars zijn onzichtbaar in de pandemie
Wat doen zij om de problemen het hoofd te bieden ? Helemaal niets. Zorgverzekeraars duiken. Wat hebben zij gedaan om problemen te voorkomen, en op te lossen? En wat is hun toekomstige rol?
Het wordt tijd dat zorgverzekeraars opstaan en verantwoordelijkheid nemen voor de situatie in de zorg en het achterwege blijven van maatregelen. Ze kunnen niet alleen zichtbaar zijn als het goed gaat.
Alle betrokkenen in de coronacrisis roeren zich in het pandemiedebat. Allemaal? Artsen, verpleegkundigen en bestuurders van zorginstellingen leggen telkens uit dat zij alles doen om noodzakelijke zorg te verlenen. De minister verschijnt keer op keer om uit te leggen dat moet worden voorkomen dat de zorg bezwijkt, en dat daarom zelfs reguliere zorg wordt uitgesteld. En ook (zelfverklaarde) deskundigen laten hun licht schijnen over wat gebeurt en wat er moet gebeuren.
Maar de zorgverzekeraars die ten behoeve van hun verzekerden wettelijk verantwoordelijk zijn voor de inkoop van de noodzakelijke zorgcapaciteit, zijn in geen velden of wegen te bekennen. Geen optredens van hun bestuurders in de media. Geen uitspraken van zorgverzekeraars over de noden van ‘hun’ verzekerden wiens belangrijke operaties uitgesteld worden. En dus geen antwoord op de vragen: wat hebben zij gedaan om de huidige problemen te voorkomen, en op te lossen? En wat is hun toekomstige rol erbij?
Wettelijke zorgplicht
In het Nederlandse zorgstelsel is voor zorgverzekeraars een prominente rol ingeruimd. Het zijn private bedrijven met in de wet vastgelegde bevoegdheden en plichten. Inwoners van Nederland zijn verplicht verzekerd, zorgverzekeraars zijn ‘verzekerd van afnemers’. Ze hebben een zorgplicht: verzekerden hebben wettelijk recht op noodzakelijke zorg, volgens artikel 11 van de Zorgverzekeringswet. Het uitstellen van noodzakelijke operaties in ziekenhuizen is strijdig met die wettelijke zorgplicht.
Vóór de pandemie maakten zorgverzekeraars sier met de zogenaamde ‘wachtlijstbemiddeling’. Laat een behandeling lang op zich wachten? Benader de wachtlijstbemiddelaar van de zorgverzekeraar, was het devies van zorgverzekeraars én de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De vraag of die wachtlijstbemiddeling voor patiënten het geld waard is geweest, is nooit beantwoord. Nu horen we er niets over.
Uitgestelde zorg
Als gevolg van de capaciteitsproblemen in de zorg zijn er nu daadwerkelijk patiënten wiens noodzakelijke zorg wordt uitgesteld. Hét moment voor zorgverzekeraars om hun plicht te vervullen en voor hun patiënten in de bres te springen. Maar is deze pandemie dan geen ‘overmacht’? Voor zorgverleners en zorginstellingen natuurlijk wel. Níet voor de zorgverzekeraars. Het pandemische risico is gewoon voorzien in de wet.
Zorgverzekeraars duiken. Zij laten zorgverleners verantwoordelijkheid nemen en moeilijke keuzes maken, terwijl noodzakelijke operaties worden uitgesteld. De wachtlijstbemiddeling blijkt een wassen neus. Een model dat lijkt ontwikkeld op de tekentafel van modeleconomen en marketeers, blind voor risico’s.
Medio 2020 werd al duidelijk dat de capaciteit van de Nederlandse intensive care (per 100.000 inwoners de laagste van Europa, als gevolg van het scherpe inkoopbeleid van de zorgverzekeraars) ontoereikend was om de gevolgen van de pandemie én noodzakelijke operaties tegelijk op te vangen. Daar is door zorgverzekeraars anderhalf jaar niets aan gedaan. Zij verzaken daarmee hun wettelijke plicht. En het lijkt er vooralsnog niet op dat ze maatregelen nemen om die in de nabije toekomst wel te vervullen. Sterker, uit berichten van ziekenhuizen blijkt dat zij voor 2022 opgezadeld worden met nieuwe kortingen. En ziekenhuizen krijgen nauwelijks ruimte voor zogenoemde ‘inhaalzorg’. Uitbreiding van capaciteit vinden zorgverzekeraars al helemaal onnodig.
Waar was de toezichthouder?
Zorgverzekeraars hadden zich al lang voor we van corona gehoord hadden, moeten voorbereiden op het – voorzienbare – pandemisch risico. Ze hadden de maatschappij en verzekerden moeten waarschuwen en voorzieningen moeten treffen. Dat deden ze niet. Waar zijn hun noodzakelijke risicoscenario’s waarin de acute zorgvraag stijgt? Jarenlang focusten ze zich alleen op de kostenkant. Waar was toezichthouder NZa om zorgverzekeraars te wijzen op de verplichting tot het maken van die risicoscenario’s?
De afgelopen jaren nam de NZa zorgverleners voortdurend de maat, de kritiek op de rol van de zorgverzekeraars bleef en blijft nagenoeg uit. Nu zijn patiënten, zorgverleners én de maatschappij de dupe van het inkoopbeleid dat kritiekloos is gevolgd door de toezichthouder. Want ineens kan voor grote groepen patiënten in kritieke situaties ‘even’ geen zorg worden verleend. Zorgverleners zijn jarenlang zodanig onder druk gezet dat de maat vol is: meer kunnen we niet van hen vragen. Terwijl verzekeraars niet ter verantwoording worden geroepen en niet worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid: het beperken van risico’s.
Zorgverzekeraars houden forse voorzieningen aan om risico’s op te vangen. Dat risico ís er nu: de pandemie. Deze crisis leert ons dat zorgverzekeraars zelf nauwelijks risico lopen. Bij echte risico’s worden zij door de overheid gecompenseerd. Laten zij hun reserves nú inzetten om ervoor te zorgen dat patiënten die geen corona hebben, maar wél hulp moeten krijgen, direct worden geholpen. Het wordt tijd dat zorgverzekeraars opstaan en verantwoordelijkheid nemen voor de situatie in de zorg en het achterwege blijven van maatregelen. Ze kunnen niet alleen zichtbaar zijn als het goed gaat.
Als ze hun zorgplicht niet serieus nemen, kunnen we er beter weer overheidsinstellingen van maken. Dan kunnen de reserves nuttig worden besteed, en wellicht nog veel kosten worden bespaard. De zorg kan die gelden beter gebruiken, het is zonde het te laten staan op de balans van een aantal private bedrijven die duiken voor hun verantwoordelijkheid.
BRON: Volkskrant , Edwin Brugman is oud-directeur van Vereniging VvAA (de vereniging die (para)medici bijstaat voor juridisch advies).