De zorg lijkt alleen nog mogelijk als het ‘wetenschappelijk’ bewezen is. Maar is dat zo ? Moet zorg niet juist menselijker worden?
De meeste mensen, wetenschappers inbegrepen, gaan er vanuit dat als iets wetenschappelijk is vastgesteld dat het dan ook echt vastgesteld is. Maar dat blijkt, zo toont wetenschappelijk onderzoek zelf aan, nogal tegen te vallen.
Veel wetenschappelijke feiten hebben slechts een beperkte houdbaardheidsdatum. Weliswaar meestal niet zo kort als levensmiddelen maar toch,. Indrukwekkend op dit punt is een onderzoek door Franse artsen, gespecialiseerd in leverziektes zoals cirrose (verval van leverweefsel) en hepatitis. Zij vroegen in 2002 een groep experts om ruim 500 wetenschappelijke publicaties op hun gebied, verschenen over de afgelopen 50 jaar, te beoordelen. Is de inhoud ervan nog altijd feitelijk juist dan wel verouderd dan wel ronduit onjuist gebleken? De uitkomst is opmerkelijk. De helft van de medisch-wetenschappelijke kennis over deze leverziektes bleek binnen 45 jaar verouderd te zijn dan wel aantoonbaar onjuist. Een soortgelijke beperkte houdbaarheid van feiten is ook vastgesteld in de chirurgie en andere medische specialismen.
Nog niet lang geleden dachten veel artsen dat een bloeddruk (bovendruk) van 100 + je leeftijd normaal is, dat wil zeggen geen probleem is. Begrijpelijkerwijs dachten hun patiënten dat ook en leefden daarnaar. We weten nu dat deze opvatting achterhaald en niet zelden gezondheids-bedreigend is. Het is nog korter geleden dat (veel) artsen dachten dat rode wijn goed is voor hart en bloedvaten en daar zelf naar dronken en hun patiënten adviseerden. We weten inmiddels dat er geen enkel doorslaggevend bewijs is dat alcohol, in welke kleur dan ook, gezondheidsbevorderend is, terwijl de bewijzen dat alcohol als het al iets doet, het voornamelijk gezondheid beschadigen is, zich opstapelen.
Voor leken is het niet zelden om radeloos van te worden dat het ene onderzoek ‘aantoont’ dat een bepaald middel, medicijn of supplement cruciaal is voor je gezondheid, terwijl het volgende onderzoek ‘aantoont’ dat het niets doet of gewoon schadelijk is. Toch is dat, voor wie heeft opgelet, niets om zich over te verbazen. Zo waren er rond 1955 nog altijd artsen die patiënten adviseerden te gaan roken. Dat zou onder andere bewezen goed zijn tegen kortademigheid!
De beperkte houdbaarheidsdatum van veel ‘wetenschappelijke feiten’ geldt ook voor mijn eigen discipline, de psychologie. Nog geen 35 jaar geleden waren er psychologen die bewezen achtten dat de meeste homoseksuelen door middel van elektroshocktherapie tot hetero’s en de meeste depressieve mensen tot min of meer gelukkige burgers konden worden omgevormd. We weten inmiddels dat elektroshocks soms iets doen maar meestal vooral hersenbeschadiging veroorzaken.
Kortom, zoals alles in het heelal zijn ook wetenschappelijke feiten veelal aan veroudering en verval onderhevig. Hoog tijd voor de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen de verschillende wetenschappen te verplichten jaarlijks een overzicht te publiceren van welke feiten dat niet langer zijn.
BRON: René Diekstra